Hvert stefnir Ísland?

Hvert stefnir Ísland?

Alþjóðamálastofnun Háskóla Íslands, Stofnun stjórnsýslufræða og stjórnmála, Félag stjórnmálafræðinga og Norðurlönd standa fyrir ráðstefnu í Norræna húsinu miðvikudaginn 19. apríl næstkomandi.

 Dagskrá ráðstefnunnar í pdf

Ráðstefnunni er ætlað að velta upp spurningum tengdum breyttu valdajafnvægi í heiminum og stöðu lítilla ríkja í alþjóðakerfinu í dag. Hvaða áhrif hefur breytt valdajafnvægi á smáríki á norðurslóðum, möguleika þeirra til áhrifa í alþjóðakerfinu og samstarf ríkja innan alþjóðastofnana?

Þurfa smáríki í dag að endurskoða hvernig þau tryggja öryggi sitt og móta stefnu í utanríkismálum? Á þessari ráðstefnu verður fjallað sérstaklega um nokkra málaflokka sem hafa verið mikið í umræðunni og eiga það sameiginlegt að fela í sér hnattrænar áskoranir sem krefjast aukins alþjóðlegs samstarfs.

Alþjóðakerfið einkennist af talsverðri óvissu um þessar mundir og ríki heims standa frammi fyrir stærri og erfiðari áskorunum en þau hafa þurft að glíma við lengi. Stór ríki hafa í auknum mæli hundsað alþjóðastofnanir og alþjóðasamninga sem hafa verið grundvöllurinn að regluverki alþjóðasamfélagsins. Í nýlegum forsetakosningum í Bandaríkjunum, og þar á undan þegar kosið var um úrsögn Breta úr Evrópusambandinu, höfum við séð í vaxandi mæli alið á sundrungu þar sem orðræðan hefur skapað gjá á milli ólíkra hópa. Á sama tíma og við sjáum valdamikil ríki sýna einangrunartilburði stöndum við frammi fyrir gríðarlegum áskorunum sem krefjast samvinnu ríkja og leiða af sér aðrar alþjóðlegar áskoranir. Loftslagsbreytingar eru þar á meðal en áhrif þeirra eru ólík eftir svæðum. Á meðan ríki á suðlægari slóðum upplifa til dæmis mikla þurrka og uppskerubresti má til skamms tíma sjá tækifæri hér í norðri sem eru til að mynda tengd landbúnaði, nýtingu náttúruauðlinda og ferðamennsku. Flest ríki og samfélög á norðurslóðum eru friðsæl, byggja á öflugu velferðarkerfi og fjölmörgum tækifærum fyrir fólk til að búa sér gott líf. Þetta hefur ákveðið aðdráttarafl og fjöldi fólks kemur á svæðið, jafnt flóttafólk sem ferðamenn, og fólk í leit að atvinnutækifærum.

Þrátt fyrir vaxandi áskoranir á heimsvísu hefur samstarf ríkja á norðurslóðum einkennst af góðum samskiptum. Norðurskautsráðið hefur verið einn helsti samstarfsvettvangurinn og Ísland tekur við formennsku þess árið 2019. Fyrir smáríki á borð við Ísland er þar um afar stórt verkefni að ræða og er undirbúningur þegar hafinn. Í því samhengi er mikilvægt að fræðasamfélagið ásamt stjórnsýslunni og hagsmunaaðilum leggist á eitt um að leysa það vel úr hendi.

Frekari upplýsingar veita Pia Hansson, forstöðumaður Alþjóðamálastofnunar Háskóla Íslands, ams@hi.is og Margrét Cela.